Wyceniamy zarówno firmy jednoosobowe (jednoosobowa działalność gospodarcza) jak i spółki prawa handlowego i kodeksu cywilnego.
Na podstawie wstępnej analizy fundamentalnej i finansowej dokonujemy wyboru metodologi przeprowadzanej wyceny.
Wybór metody wyceny przedsiębiorstwa jest zależny m. in. od:
– okresu działalności, faza życia,
– kondycji finansowej i stanu majątku przedsiębiorstwa,
– wartości prognozowanych przepływów pieniężnych,
– pozycji przedsiębiorstwa na rynku,
– poziomu ryzyka związanego z danym przedsiębiorstwem.
Analizujemy adekwatność zastosowanych metod wyceny do analizowanego przedsiębiorstwa,by ostatecznie oszacować rekomendowany przedział wartości wyceny ze wskazaniem na zalecaną wartość wyceny.
Metody majątkowe bazujące na założeniu, że przedsiębiorstwo stanowi zorganizowany zespół składników majątku i dlatego przedsiębiorstwo jest warte tyle, ile jest wart jego majątek pomniejszony o zobowiązania. Różnice pomiędzy poszczególnymi metodami wyceny w grupie metod majątkowych wynikają ze stosowania różnych metod wyceny majątku i zobowiązań.
Przykładowe metody majątkowe: metoda wartości księgowej netto,metodą skorygowanych aktywów netto, metoda siłowa.
Metody dochodowe oparte na zdyskontowanych przepływach pieniężnych (DCF – Discounted Cash Flows) bazują na założeniu, że przedsiębiorstwo jest projektem inwestycyjnym, charakteryzujący się strumieniem dochodów możliwych do uzyskania w przyszłości. Wartość przedsiębiorstwa jest równa obecnej (zaktualizowanej) wartości sumy dochodów, możliwych do uzyskania na skutek jego zakupu. Metody dochodowe mogą dawać bardzo różne wyniki w zależności od przyjętych metod prognozowania przyszłych przepływów gotówki przedsiębiorstwa oraz innych przyjętych założeń. W zakresie ustalania wysokości tych przepływów nie ma jednoznacznych reguł. W przypadku próby przejęcia przedsiębiorstwa potencjalny nabywca zazwyczaj planuje wprowadzenie istotnych zmian w funkcjonowaniu nabywanego przedsiębiorstwa, co skłania go do przyjęcia prognozowanych przepływów w wielkościach innych niż w przypadku innych potencjalnych inwestorów. Na wycenę przedsiębiorstwa mają również wpływ oczekiwane przez przedsiębiorstwo przejmujące dodatkowe zyski, wynikające np. z korzyści skali lub ograniczenia kosztów ogólnego zarządu.Nie należy jednak zapominać o nieoperacyjnych aktywach netto które trzeba uwzględnić podając wartość przedsiębiorstwa.
Metody mnożnikowe polegają na wykorzystaniu do celów wyceny pewnych relacji ekonomicznych (wskaźników, mnożników), ukształtowanych na rynku kapitałowym w wyniku powtarzających się transakcji kupna-sprzedaży przedsiębiorstw lub ich akcji. Przy zastosowaniu metod z tej grupy wartość przedsiębiorstwa określa się pośrednio, na podstawie porównania z innymi, podobnymi podmiotami gospodarczymi.
Metody mieszane charakteryzują się tym, iż wartość przedsiębiorstwa tworzy algorytm stanowiący wypadkową wartości powstałej z dokonanej wcześniej wyceny metodami majątkowymi i dochodowymi dobrany odpowiednio po rozpoznaniu struktury majątkowej- kapitałowej oraz źródeł generowania dochodu.
Przykładowe metody mieszane: metoda Schmalenbacha, metoda szwajcarska, metoda sztutgarcka.
Ważnym elementem wyceny przedsiębiorstwa jest analiza finansowa w której analizując rachunek zysków i strat obrazujący sytuację finansową i poziom realizowanej sprzedaży, poziom kosztów i zysków,oraz bilans przedstawiający sytuację majątkowo-kapitałową , musimy mieć świadomość, iż dopiero rachunek przepływów pieniężnych obrazuje realny strumień gotówki w przedsiębiorstwie. Należy pamiętać, że wykazywanie przez przedsiębiorstwo zysku wynikające z rachunku zysków i strat nie oznacza jednoznacznie, że przedsiębiorstwo jest w dobrej kondycji finansowej. Może się okazać, że firma prowadzi sprzedaż i osiąga zadowalające wyniki w postaci zysku, ale nie posiada środków pieniężnych na zapłatę swoich zobowiązań. Przykładem takiej sytuacji jest chociażby przypadek, gdy przedsiębiorstwo wyprodukuje produkt, sprzeda go (wystawi fakturę sprzedażową) , natomiast nie otrzyma w terminie lub w ogóle zapłaty. W rachunku zysków i strat odzwierciedlona zostanie wartość sprzedaży, poziom kosztów i zysk. Natomiast nie pojawił się przepływ gotówki za zrealizowaną sprzedaż.
Analizę finansową przeprowadza się na podstawie sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa.Bilans i rachunek zysków i strat są najbardziej syntetycznymi jego elementami. Dlatego też przeprowadzenie pełnej analizy finansowej wymaga korzystania z danych uzupełniających, materiałów szczegółowych pochodzących z ewidencji gospodarczej lub innych dostępnych źródeł. Z drugiej strony elementy sprawozdania zawierają czasem informacje nadmiernie szczegółowe, które nie są wykorzystywane w toku analizy, a ich eliminacja jest konieczna, by możliwe było całościowe spojrzenie na sytuację finansową przedsiębiorstwa i dostrzeżenie kluczowych zależności i zmian. Nadmiar danych prowadzi bowiem do chaosu i utrudnia obiektywną ocenę i selekcję najważniejszych problemów. Sprawozdanie to wymaga więc odpowiedniego przekształcenia, by w oparciu o nie można było sprawnie przeprowadzić analizę finansową przedsiębiorstwa, czyli opracowania tzw. analitycznych wersji bilansu i rachunku zysków i strat.
W analizie finansowej stosuje się szereg szczegółowych metod badawczych, które można podzielić na metody analizy jakościowej i metody analizy ilościowej.
Metody analizy jakościowej – tzw. opisowe, są bardziej subiektywne i polegają głównie na opisie wielkości, dynamiki i struktury rozpatrywanych zjawisk. Dużą zaletą tych metod jest prostota, a co za tym idzie łatwość w ich praktycznym stosowaniu. Wadą natomiast jest to, że nie pozwalają dokładnie określić zależności istniejących między badaną zmienną ekonomiczną a określającymi ją czynnikami, co utrudnia dokładne prognozowanie kształtowania się tej zmiennej w przyszłych okresach. Metody jakościowe powinny być wykorzystywane we wstępnej fazie analizy finansowej dając podstawę do zastosowania metod ilościowych
Metody analizy ilościowej – które pozwalają na kwantyfikację związków i zależności między badanymi zjawiskami. Mają bardziej obiektywny i precyzyjny charakter.
Kolejny ważnym elementem jest wykonanie analizy wskaźnikowej która, jest rozwinięciem analizy wstępnej. Dokonuje się jej głównie w oparciu o dane z przygotowanego sprawozdania uzupełniając je w razie konieczności informacjami z oryginalnego sprawozdania, a także informacjami dodatkowymi, które nie znajdują sięw sprawozdaniu finansowym. W ramach analizy wskaźnikowej bada się następujące obszary działalności przedsiębiorstwa:
· płynność finansową,
· produktywność (obrotowość),
· rentowność,
· zadłużenie.